Van 8 tot en met 17 november is de expositie Marokkaan in Mokum dagelijks van 12 tot 16 uur te zien in de Mozes- en Aäronkerk. Daarnaast worden er twee bijeenkomsten georganiseerd op 8 november en op 15 november. 

De Mozes- en Aaronkerk  (Waterlooplein 207 in Amsterdam) speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van Marokkaanse Amsterdammers. Op 7 november 1975 gingen 182 Marokkaanse arbeidsmigranten in hongerstaking om een verblijfsvergunning te krijgen. De meeste van hen verbleven in de Mozes – Aäronkerk. Ondersteund door het Komitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland (KMAN), ontstond er een brede solidariteitsbeweging van kerken, vakbonden en politieke partijen. Hoewel de staking na toezeggingen op 14 november werd beëindigd, bleef de kwestie onopgelost en laaide het protest opnieuw op in 1978. Uiteindelijk kregen de 182 hongerstakers in oktober 1978 verblijfsvergunningen. De actie in de Mozes- en Aaronkerk had een grote impact. De hongerstakers hebben uiteindelijk maanden in de kerk verbleven. Er werd vergaderd, er werden bijeenkomsten gehouden, er ontstonden samenwerkingsverbanden en uiteindelijk een brede sociale beweging.

Vrijdag 8 november

Op vrijdag 8 november zal stil worden gestaan bij deze historische gebeurtenis. Wat gebeurde er destijds? Wat was de impact? Wat kunnen we er van leren wat betreft het ontstaan van brede sociale bewegingen? Wat kunnen we er van leren als het gaat om de omgang met mensen zonder verblijfsvergunning?

Programma:

14.00 uur: Welkom door Saïda Derrazi (voorzitter S.P.E.A.K.)

14.05 uur: Opening door Lotte Terwel, stadsdeelvoorzitter stadsdeel Centrum

14.15 uur: Inleiding van Herman Obdeijn (historicus)– over de geschiedenis van Marokkaans-Nederlandse relaties. Herman Obdeijn is historicus en voormalig onderwijsattachés aan de Nederlandse ambassade te Rabat. Hij is auteur van o.a. Geschiedenis van Marokko, Marokko door Nederlandse ogen 1605-2005 (2005) en Komen en gaan: Immigratie en emigratie in Nederland vanaf 1550 (2008).

14.30 uur: Abdou Menebhi (voorzitter Emcemo), destijds als KMAN-voorzitter actief betrokken bij de ondersteuning van de hongerstakers

14.45 uur: Ineke van der Valk over hoe het activisme van eerste generatie Marokkanen en de brede steun die zij ontvingen leidde tot een sociale beweging die participatie en integratie bevorderde. Ineke van der Valk is sociaalwetenschappelijk onderzoeker. Ze was in de jaren ’70 en ’80 betrokken bij de ondersteuning van Marokkaanse arbeidsmigranten. Ze is auteur van o.a. Van Migratie naar Burgerschap over de geschiedenis van het KMAN, van Harde Werkers, migranten van het eerste uur langs Rijn en Lek en co-auteur van Een halve eeuw in Nederland (1969-2019). Ook was Van der Valk de eerste in Nederland die onderzoek deed naar islamofobie (Islamofobie en Discriminatie, 2012).

15.00 uur: Discussie

15.30 uur: Afsluiting en drankje.

Vrijdag 15 november

Op vrijdag 15 november vindt er een bijeenkomst plaats over de rol die zelforganisaties of migrantenorganisaties hebben gespeeld. Er zijn honderden van dit soort organisaties in Amsterdam geweest. Ze spelen niet alleen bij de emancipatie van deze groepen een belangrijke rol, maar ook bij de bredere strijd voor mensenrechten en tegen discriminatie. Wat kunnen we van deze geschiedenis leren?

Fenna Ulichki gaat hierover in gesprek met een activist, twee  deskundigen en de zaal. Fenna Ulichki (GroenLinks) is sinds 2018 voorzitter van het Dagelijks Bestuur in Amsterdam-West. Fenna was onder andere voorzitter van de Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland (MVVN) en gemeenteraadslid namens GroenLinks ( 2006-2014).

Abdou Menebhi is activist. Hij was niet alleen voorzitter was van het Komitee Marokkaanse Arbeiders Nederland (KMAN), de Stedelijke Marokkaanse Raad (SMR) en het Euromediterraan Centrum Migratie en Ontwikkeling (Emcemo), maar ook mede-oprichter van Nederland Bekent Kleur, het Comité 21 Maart en het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie. Daarnaast was hij actief in diverse internationale samenwerkingsverbanden.

Nadia Bouras is historicus gespecialiseerd in de geschiedenis van Marokkaanse migratie. Zij is universitair docent aan de Universiteit Leiden, waar ze in 2012 promoveerde (Het land van herkomst : perspectieven op verbondenheid met Marokko, 1960-2010.). Haar onderzoek en onderwijs richten zich op de Marokkaanse geschiedenis en de geschiedenis van Marokkaanse migratie.  Met Annemarie Cottaar en Fatiha Laouikili Fatiha schreef ze Marokkanen in Nederland. De pioniers vertellen. In 2020 publiceerde ze een boek over de Bouchra school, de eerste Arabische school. Met Hassnae Bouazza maakte ze vervolgens ook een documentaire over deze school.

Ewoud Butter is politicoloog en werkt als zelfstandig onderzoeker  en onderzoeksjournalist. Als oud medewerker van het voormalige Amsterdams Centrum Buitenlanders (later ACB Kenniscentrum) ondersteunde hij vele migrantenorganisaties en moskeeorganisaties. In 2005 richtte hij de website Republiek Allochtonie op. Hij schreef onder andere een boek over migrantenorganisaties (Pijlers voor Bruggenbouwers) en met Roemer van Oordt publiceerde hij Zuilen in de polder (over islamitische organisaties). Samen met Ineke van der Valk schreven Butter en Van Oordt de Vierde Monitor moslimdiscriminatie.

Programma 15 November

14.00 uur Opening door Fenna Ulichki
14.10 uur Paneldiscussie onder leiding van Fenna Ulichki met Abdou Menebhi (activist) , historicus Nadia Bouras en zelfstandig onderzoeker Ewoud Butter
15 uur: Discussie met de zaal
15.30 uur: Afsluiting en drankje
Openingstijden van de expositie in de Mozes en Aäronkerk van 12 tot 16u.